Το Facebook δημιουργήθηκε το 2004 από έναν 20χρονο
(sic) που παράτησε το Harvard για να γίνει δισεκατομμυριούχος, έτσι μας
λένε και το χάφτουμε[1] όπως συνηθίζουμε να κάνουμε !!!
Μπήκε στις ζωές
μας αργά και σαρωτικά, σαν τον σεισμό που ξέρεις ότι έρχεται αλλά δε
μπορείς να τον αποφύγεις άμεσα, παρά μόνον αν έχεις δυνατή Θέληση, σαν
μικρόβιο-παράσιτο που εξαπλώνεται ανεξέλεγκτα, αδιάκριτα αλλά δεν
προσβάλλει όποιους έχουν δυνατό ανοσοποιητικό. Μπήκε σε κάθε σπίτι,
μαγαζί, μαντρί, μοναστήρι κλπ κλπ από τις μεγαλύτερες πόλεις ως τα
μικρότερα χωριά, από τα παλάτια μέχρι τις σπηλιές, σε κάθε υπολογιστή,
σε κάθε smartphone, έφτασε κοντά το 1 τρισεκατομμύριο χρήστες. Μέχρι που
αρχίζει να κατρακυλάει από τον θρόνο του ο βασιλιάς αργά και σταθερά,
αλλά δεν είναι αυτό το ζητούμενο αλλά τι θα γίνουμε χωρίς το Facebook;
Το Facebook κατέκτησε τον πλανήτη: Κατάφερε να
φέρει ανθρώπους πιο κοντά, αλλά και να τους απομακρύνει ταυτόχρονα.
Έγινε αντικείμενο μελέτης, παγκόσμιο φαινόμενο, δημιούργησε φανατικούς
υποστηρικτές αλλά και εχθρούς, άλλαξε τα δεδομένα της online διαφήμισης,
βρήκε δεκάδες μιμητές, άλλοτε επιτυχημένους και άλλοτε όχι.
Το Facebook άλλαξε για πάντα την κοινωνική ζωή
κάποιων ανθρώπων: Έχουμε μιλήσει για την επίδραση των social networks
πάνω στις σχέσεις και την διασυνδεσιμότητα των ανθρώπων αλλά και την
καθημερινή ρουτίνα, όμως πλέον τίθεται ένα άλλο θέμα. Μπορούμε να
ζήσουμε χωρίς το Facebook; Και φυσικά χωρίς κάποιο υποκατάστατό του; Το
ερώτημα είναι ρητορικό, και η απάντηση αυτονόητη. Όλο και περισσότερες
έρευνες (που φυσικά ελέγχονται και κατευθύνονται από τα γνωστά κέντρα)
διατείνονται πως το κοινωνικό δίκτυο του Mark Zuckerberg έχει περάσει
εδώ και καιρό το σημείο ακμής του και πως καταρρέει. Του δίνουν ελάχιστα
χρόνια ζωής ακόμα και υποστηρίζουν πως δε θα «βγάλει» τη δεκαετία, πως
μέχρι το 2017-2018 δε θα είναι παρά μια απλή «σκιά» του σημερινού
γίγαντα.
Για πολλούς από εμάς που χρησιμοποιούμε σε
καθημερινή βάση το Facebook, αν και δεν είναι η πρώτη σελίδα που
ανοίγουμε στον browser και το πρώτο app που τρέχουμε στο κινητό μας κάθε
πρωί, τα παραπάνω φαντάζουν φυσιολογικά και καθόλου σενάρια φαντασίας.
Είναι όμως; Οι έρευνες (οι προπαγανδιστικές) βασίζονται σε δείγματα
χρηστών, που τουλάχιστον στις πιο μικρές ηλικίες, κάτω των 18 ετών,
δηλώνουν πως το «βαρέθηκαν», πως είναι πλέον κάτι το «παλιό» και δεν
τους ελκύει σε σχέση με άλλα, πιο «φρέσκα» social networks (όπως το
Pheed). Δε πρέπει να ξεχνάμε την τεράστια δυναμική που έχουν αυτές οι
ηλικιακές ομάδες, οι οποίες μπορεί να μην έχουν δικαίωμα να ψηφίσουν, να
καπνίσουν, να οδηγήσουν, να πιούν αλκοόλ, αλλά έχουν τις διαφημιστικές
να τρέχουν ξωπίσω τους και όχι άδικα. Αυτοί έδωσαν την πνοή στο Facebook
για να φθάσει στην κορυφή και αυτοί μπορούν να το καταδικάσουν στην
αφάνεια.
Προσωπικά, διαφωνώ κάθετα. Ναι, το
Facebook, εκτός από «βαρύ» και αργό, έχει γίνει και βαρετό. Βλέπουμε (ή
μάλλον δε βλέπουμε) συχνές αλλαγές στους κανονισμούς του, στις
ρυθμίσεις του και στον τρόπο που βγάζει λεφτά από εμάς, είτε σαν απλούς
χρήστες, είτε σαν επαγγελματίες, αλλά δε βλέπουμε κάτι το καινούργιο. Α,
ναι, τώρα τελευταία δίνει νέα emoticons για να τσατάρουμε πιο
ευχάριστα. Έχει γίνει πολύ βαρύ και έχει κόψει εδώ και καιρό τις
αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στα προφίλ που πλέον γίνονται σχεδόν μόνο με
πληρωμή !!! Πάρα πολλοί γνωστοί μου το εγκατέλειψαν, αλλά όχι αυτοί που
το χρησιμοποιούν για δικτύωση, πωλήσεις και επαγγελματικά και είναι
όποιοι δεν χρειάζονται τους κάτω από 18 χρονών χρήστες. Από μια άποψη
έγινε πολύ καλύτερο, αλλά μόνο από μια άποψη και όχι καθολικά.
Η ίδια, λευκή σελίδα που χρωματίζεται μόνο από το
ίδιο το περιεχόμενο των χρηστών, αλλά γενικά θυμίζει site που έφτιαξε
μαθητής Λυκείου πριν 8 χρόνια, όταν άρχισε να πειραματίζεται με Java. Τα
ίδια εικονίδια, οι ίδιες μπάρες εργαλείων, οι ίδιες γραμματοσειρές. Και
το «Like ή comment» παραμένουν οι μόνες μας επιλογές για να
αλληλεπιδράσουμε με τις δημοσιεύσεις, μαζί με ένα poke που χρησιμοποιούν
μόνο τα 12χρονα. Αν οι λίγο πιο μεγάλοι και ψαγμένοι γνωρίζουμε πως η
απλότητα είναι εργαλείο δικτύωσης και πως ότι δουλεύει καλά και αποδίδει
δεν το αλλάζεις, σίγουρα οι μικροί δε μπορούν, δε θέλουν και δεν έχουν
την «πολυτέλεια» να κάνουν κάτι τέτοιο.
Αυτοί που σχεδιάζουν κάτι τόσο μεγάλο όπως η εν
λόγω σελίδα κοινωνικής δικτύωσης έχουν τα think tank και ΞΕΡΟΥΝ ΤΙ
ΚΑΝΟΥΝ.[2] Αυτοί λοιπόν γνωρίζουν πως το επίπεδο των ανθρώπων που
χρησιμοποιούν το FB είναι το ίδιο όπως ήταν από την αρχή του και οι
15-18χρονοι πολύ σύντομα γίνονται 20-25χρονοι έτοιμοι για καταναλωτές.
Γνωρίζουν τι χρειάζεται το κοινό τους όσο
ετερόκλητο κι αν φαίνεται να είναι, στο βάθος οι άνθρωποι, ανεξαρτήτως
καταγωγής, χρώματος, φυλής, πεποιθήσεων και τόπου διαμονής ΘΕΛΟΥΝ ΤΑ
ΙΔΙΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ. Κάθε καλή στατιστική έρευνα, απολύτως επιφανειακή το
δείχνει, τώρα όσο για το τι δείχνουν τα think tankεεε δεν χρειάζεται
πολύ μυαλό, δες γύρω σου, ότι σου παρέχουν αυτό είναι που ζήτησες.
… και το περί ου ο λόγος κοινωνικό δίκτυο -που έχει πρόσβαση σε αυτές τις έρευνες- απλά φροντίζει να στο παρέχει πλουσιοπάροχα.
Παρ’ όλες τις φαινομενικές ατέλειες του, παραμένει άνετα κραταιό και έτσι θα συνεχίσει για όσο αυτό αποφασίσει.
Έχει εκατοντάδες δισεκατομμύρια -πραγματικούς- χρήστες, έχει βρει τον
τρόπο να βγάζει χρήματα από αυτούς, είτε μέσω άμεσων πληρωμών, είτε μέσω
εκμετάλλευσης των στοιχείων τους για διαφημιστικούς σκοπούς και
φαίνεται να έχει επαναπαυθεί. Μόνο που σπάνια η φαινομενικότητα
ταυτίζεται με την πραγματικότητα.
Κάθε τόσο ξεπηδά ένα νέο κοινωνικό δίκτυο που είναι
1000 φορές πιο ελκυστικό από το Facebook, αλλά φυσικά του λείπει η βάση
χρηστών που χρειάζεται για να ξεχωρίσει. Γιατί οι ιθύνοντές του δεν
κάνουν κάτι για να το ανανεώσουν; Μήπως φοβούνται πως πιθανές
«ριζοσπαστικές» αλλαγές θα τρομάξουν και θα διώξουν τους χρήστες, ειδικά
τους μεγάλους σε ηλικία (άνω των 40-50 ετών) που είναι πολυάριθμοι αλλά
προσαρμόζονται και δύσκολα σε αυτές τις περιπτώσεις, ή μήπως γιατί δεν
χρειάζεται καμιά ριζική αλλαγή παρά μόνον επιφανειακές που ούτως ή άλλως
τις κάνει; [3]
Ναι φυσικά, γιατί καλή η νεολαία των κάτω από 15-18
ως μελλοντικοί πελάτες, αλλά όχι στην ηλικία αυτή, μα όταν μεγαλώσουν
κάπως. Δηλ. ο νέος 20-30 έχει πάψει να είναι 18 και αυτά που χρειάζεται
και απαιτούνται από ένα κοινωνικό δίκτυο για να τον κρατήσει, είναι
διαφορετικά απ’ το 15χρονο.
Έτσι ενώ οι φαινομενικές αδυναμίες του Facebook
γίνονται όλο και πιο εμφανείς, πιο τρανταχτές κι ενώ κάμποσοι –όχι όλοι-
χρήστες δυσανασχετούν κάθε μέρα όλο και περισσότερο εξ’ αιτίας των
τακτικών και των περιορισμών του, αλλά και της μη ανανέωσής του, κι ενώ
αυτό το feed back φθάνει σίγουρα στα αυτιά αυτών που πρέπει, αντίδραση
δεν υπάρχει, όπως είναι αναμενόμενο. Μου λένε φίλοι ό,τι είναι βέβαιο
πως αν αυτό συνεχιστεί, σύντομα πολλοί πιτσιρικάδες θ’ αρχίσουν να
εγκαταλείπουν το Facebook, ξεκινώντας από τις μικρές ηλικίες και να
ακολουθούν οι αμέσως μεγαλύτερες. Και χάνοντας χρήστες, κανείς δε θα
έχει λόγο πλέον να πληρώνει το Facebook για να διαφημίζεται. Άλλωστε,
πέρα από τα κλασικά target groups, οι μικρές ηλικίες είναι δέλεαρ για
όλους, καθώς αποτελούν τους μελλοντικούς καταναλωτές. Μάλλον κάπως έτσι
λένε, το Facebook θα νεκρώσει. Αυτή είναι μια απλοϊκή σκέψη για ανθρώπους που δεν γνωρίζουν τα μυστικά της δικτύωσης.
Μπορεί φαινομενικά -επαναλαμβάνω την λέξη δώστε της προσοχή- το FBνα
δείχνει πως αγνοεί τις νεώτερες γενιές 15-18 και κάτω μα δεν το κάνει
και στην ουσία δεν είναι αυτό το κοινό του αλλά οι 20αρηδες και πάνω.
Γιατί αυτοί είναι οι καταναλωτές και γιατί αυτοί έχουν και διακινούν το
ΔΙΚΟ ΤΟΥΣ χρήμα, οι πιτσιρικάδες είναι το χαρτζιλίκι για το Fb,
συμφωνώ είναι ένα πολύ καλό και πλούσιο χαρτζιλίκι, αλλά δεν είναι στο
χαρτζιλίκι ΤΟ ΧΡΗΜΑ !!!! και σιγά μη δεν το ξέρουν τα σαΐνια !!!!
Σκέψου χωρίς το FB:
Πως είναι άραγε να μην ξεκινά ευχάριστα η μέρα μας με ανέκδοτα και
αστείες φωτογραφίες των άλλων χρηστών στο news feed μας; Πως θα έχουμε
όλους τους οικείους μας, από φίλους, συνεργάτες, συμμαθητές μέχρι
κοντινούς ή μακρινούς συγγενείς, σε ένα σημείο, άμεσα προσβάσιμους;
[6]Πως θα μπορέσουμε να αντικαταστήσουμε όλον αυτό τον κοινωνικό ιστό
που έχουμε υφάνει γύρω μας με επίκεντρο το Facebook, χρησιμοποιώντας
κάποιο λιγότερο διαδομένο μέσο; Υπάρχει καν αυτό σαν επιλογή; [4]
Οφείλει να υπάρχει. Ζωή υπήρχε και πριν το
Facebook, ζωή θα υπάρχει και μετά. Προφανώς το μεγάλο ατού της υπηρεσίας
είναι η τεράστια βάση χρηστών του, χωρίς αυτήν, πραγματικά υπολείπεται
πολύ σε σχέση με τους ανταγωνιστές του. Έχουμε δεί το Twitter, το
Instagram, το LinkedIn, το Google+, το Tumbr, το Pinterest, το Flicker…
όλα μαζί κάνουν άνετα ένα Facebook. Ξεχωριστά όμως, δεν είναι τίποτα
μπροστά του. Αν αύριο, ξαφνικά, έκλεινε το Facebook, τι θα
επακολουθούσε; Οι χρήστες του θα μοιράζονταν αναλογικά στα υπόλοιπα
δίκτυα, αλλά πιθανότατα οι περισσότεροι άνθρωποι –όπως τα πρόβατα που
χάνουν το μαντρί τους- θα έβρισκαν καταφύγιο σε ένα και μοναδικό, εν
καιρώ.
Γιατί αυτό μας προσφέρει το Facebook, τη δυνατότητα
να τους έχουμε όλους σε ένα σημείο. Το Google+ είναι ίσως το μόνο που
θα μπορούσε να αποτελέσει σοβαρή εναλλακτική, μιας και της υπηρεσίες της
Google χρησιμοποιεί σχεδόν μονοπωλιακά όλη η Γη, οπότε μπορούμε και
πάλι να έχουμε στον ένα κύκλο τους φίλους μας, στον άλλο τους πελάτες
μας, στο τρίτο τους συνεργάτες μας, στον τέταρτο τα χόμπυ μας και πάει
λέγοντας κι έτσι θα γίνει ένα νέο δίκτυο, Facebook στη θέση του
Facebook. Κάποιοι από εμάς το χρησιμοποιούμε ήδη παράλληλα και είναι
εξαιρετικά ενδιαφέρον, πρακτικό και χρήσιμο εργαλείο προώθησης και
προβολής.[5]
Ζωή χωρίς το Facebook, υπάρχει, διαδικτυακή
κοινωνική ζωή χωρίς Facebook δεν υπάρχει. Άμεσοι και έμμεσοι πελάτες και
άμεσες και έμμεσες πωλήσεις χωρίς Facebook δεν υπάρχουν.
Όχι δεν υπάρχει διαδικτυακή κοινωνική ζωή χωρίς το
online κοινωνικό δίκτυο, εκτός αν αποκτήσουμε δεύτερο ήλιο ή γίνει η
ανταρκτική Σαχάρα κάτι που αναμένεται οσονούπω.
Παραπομπές για μελέτη:
[3] Η αδικία στα κοινωνικά δίκτυα[4] Ο νόμος της «ήσσονος προσπάθειας»
[5] Το Διαδίκτυο γεννά γίγαντες μετά την οικονομική κρίση
[6] Τα ψεύτικα likes στο Facebook και followers στο Twitter
terrapapers
ntokoumentagr.blogspot.gr
