Τετάρτη 17 Απριλίου 2013

Οι καρχαρίες καταδύονται για να αποφύγουν την πανσέληνο

Ο γκρίζος υφαλοκαρχαρίας κατατάσσεται σήμερα στα «σχεδόν απειλούμενα» είδη (Πηγή: Wikimedia Commons)


Σιδνει
Ορισμένα είδη καρχαρία ακολουθούν το σεληνιακό κύκλο και καταδύονται σε μεγαλύτερα βάθη στη διάρκεια της πανσελήνου, αποκαλύπτει μελέτη στα νερά του Παλάου, ανατολικά των Φιλιππίνων.

Ερευνητές του Πανεπιστημίου της Δυτικής Αυστραλίας παρακολούθησαν 39 γκρίζους υφαλοκαρχαρίας (Carcharhinus amblyrhynchos) στους οποίους είχαν τοποθετηθεί πομποί ηχητικών κυμάτων. Για σχεδόν τρία χρόνια, η ομάδα παρακολούθησε τις οριζόντιες και κατακόρυφες κινήσεις των καρχαριών γύρω από τους τροπικούς κοραλλιογενείς υφάλους της περιοχής.

Η ανάλυση των μετρήσεων έδειξε ότι το βάθος στο οποίο κινούνται οι γκρίζοι υφαλοκαρχαρίες αυξομειώνεται ανάλογα με τρεις παράγοντες: την εποχή, την ώρα της ημέρας και τη φάση του σεληνιακού κύκλου.

Το χειμώνα, οι καρχαρίες παρέμεναν πιο κοντά στα θερμά επιφανειακά νερά, σε μέσο βάθος 35 μέτρων, πιθανότατα για να διατηρήσουν υψηλά τη θερμοκρασία του σώματός τους. Από την άνοιξη και μετά, καταδύονταν σε μεγαλύτερο βάθος, 60 μέτρα κατά μέσο όρο.

Το περίεργο όμως ήταν ότι η συμπεριφορά των καρχαριών επηρεαζόταν και από τη φάση της Σελήνης, καθώς το μέσο βάθος στο οποίο κολυμπούσαν μεγάλωνε την πανσέληνο και ελαχιστοποιούνταν με τη νέα Σελήνη.

Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι η πανσέληνος οδηγεί στα βάθη και άλλους μεγάλους θηρευτές της ανοιχτής θάλασσας, όπως οι ξιφίες και διάφορα είδη τόνου. Το φαινόμενο δεν έχει εξηγηθεί ικανοποιητικά, ωστόσο οι ερευνητές υποψιάζονται ότι αυτά τα αρπακτικά ψάρια καταδύονται σε βαθύτερα νερά ακολουθώντας τη λεία τους.

Επίδραση στη συμπεριφορά των καρχαριών είχε όμως και το φως του ήλιου, με τους καρχαρίες να καταδύονται πιο βαθιά το μεσημέρι και να επιστρέφουν σε μικρότερα βάθη το απόγευμα.

Και σε αυτή την περίπτωση οι κατακόρυφες μετακινήσεις παραμένουν δυσεξήγητες. Οι παρατηρήσεις, πάντως, υποδεικνύουν ότι οι γκρίζοι υφαλοκαρχαρίες για κάποιο λόγο απεχθάνονται το έντονο φως, ακόμα και το έντονο φεγγαρόφως.

Παρουσιάζοντας τα ευρήματά τους στην επιθεώρηση PLOS ONE, οι ερευνητές τονίζουν ότι η καλύτερη κατανόηση της συμπεριφοράς των καρχαριών θα μπορούσε να περιορίσει τα περιστατικά παγίδευσης στα δίχτυα των ψαράδων.

Ο γκρίζος υφαλοκαρχαρίας κατατάσσεται σήμερα στα «σχεδόν απειλούμενα» είδη. Σίγουρα βρίσκεται σε καλύτερη κατάσταση από άλλα είδη καρχαρία που σκοτώνονται σήμερα μαζικά. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, τουλάχιστον 100 εκατομμύρια καρχαρίες σκοτώνονται κάθε χρόνο από τους αλιείς.