Πώς ο εγκέφαλός μας αντιλαμβάνεται τη μουσική σαν γλώσσα

 

Μέσα από τις μελέτες του για τη σχέση του εγκεφάλου με τη jazz μουσική, ο επιστήμονας και μουσικόφιλος Charles Limb, προσπαθεί να ξετυλίξει τα μυστικά της δημιουργικότητας του μυαλού.

Η ιδέα ότι η jazz θα μπορούσε να είναι ένα είδος συζήτησης πάντα κέντριζε το ενδιαφέρον του χειρούργου ωτορινολαρυγγολόγου, καθηγητή του Πανεπιστημίου Johns Hopkins, και ερασιτέχνη μουσκού, Charles Limb. Έτσι, αποφάσισε να εξετάσει τι ακριβώς συμβαίνει στον εγκέφαλο των ανθρώπων όταν παίζουν μουσική και, πιο συγκεκριμένα, όταν καλούνται να αυτοσχεδιάσουν.

Ο Limb και μια ομάδα ερευνητών ξεκίνησαν να μελετούν την εγκεφαλική δραστηριότητα ενός μουσικού, βάζοντας τον σε έναν μαγνητικό τομογράφο μαζί με ένα ηλεκτρικό πιάνο, και ζητώντας του να παίξει ένα μουσικό κομμάτι από μνήμης, και μετά ένα κομμάτι από το μυαλό του, σαν μέρος αυτοσχεδιασμού μαζί με έναν άλλο μουσικό.

Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι οι εγκέφαλοι των μουσικών που αυτοσχεδίαζαν σε συνεργασία με άλλους μουσικούς παρουσίαζαν μεγάλη δραστηριότητα στην περιοχή του εγκεφάλου που συνδέεται με τον προφορικό λόγο και τη σύνταξη. Με άλλα λόγια, “ο αυτοσχεδιασμός στη jazz είναι ριζωμένος στον εγκέφαλο σαν μια γλώσσα,” εξηγεί ο Limb.

Για τον Ken Schaphorst, επικεφαλή του τμήματος Jazz σπουδών στο New England Conservatory της Βοστώνης, τα αποτελέσματα της μελέτης του Limb είναι απολύτως λογικά. “Αυτοσχεδιάζουμε με λέξεις όλη την ώρα. Η αίσθηση είναι παρόμοια με εκείνη του αυτοσχεδιασμού στη μουσική,” λέει ο Schaphorst. “Ωστόσο είναι δύσκολο να φτάσει κανείς στο σημείο να έχει τόση μεγάλη άνεση με τη μουσική όπως με τον προφορικό λόγο.”

Τρισδιάστατη εικόνα από μαγνητικό τομογράφο δείχνει την εγκεφαλική δραστηριότητα που συνδέεται με τον αυθόρμητο μουσικό αυτοσχεδιασμό των μουσικών της jazz. Πηγή: eductaion.jhu.edu

 

Μαζί με τους περιορισμούς στην μουσική ικανότητα που περιγράφει ο Schaphorst, υπάρχει και άλλη μια σημαντική διαφορά ανάμεσα στον jazz “διάλογο” και σε έναν προφορικό διάλογο, που προκύπτει από την έρευνα του Limb. Κατά τη διάρκεια ενός προφορικού διαλόγου, ο εγκέφαλος προσπαθεί να επεξεργαστεί τη δομή και τη σύνταξη μιας γλώσσας, καθώς και τη σημασιολογική έννοια των λέξεων.

Αλλά ο Limb και η ομάδα του βρήκαν ότι οι περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με την έννοια, σταματούν να λειτουργούν κατά τη διάρκεια των αυτοσχεδιαστικών αλληλεπιδράσεων στη jazz. Ουσιαστικά, λοιπόν, αυτό το είδος μουσικής είναι περισσότερο “συντακτικό” παρά “σημασιολογικό”.
“Ξέρουμε ότι η μουσική επικοινωνία σημαίνει κάτι για τον ακροατή, αλλά δεν μπορούμε να περιγράψουμε αυτή τη σημασία,” εξηγεί ο Limb. “Η μουσική δεν έχει τα στοιχεία μιας πρότασης ή την πολύ συγκεκριμένη έννοια μιας λέξης. Οπότε, ακόμα και ένα πολύ γνωστό κομμάτι μουσική - όπως για παράδειγμα το θέμα από την 5η συμφωνία του Μπετόβεν – μπορεί να το ακούσουμε και να σκεφτούμε ότι σημαίνει κάτι, αλλά κανείς δεν μπορεί να συμφωνήσει ακριβώς τι σημαίνει.”

Ο Limb πιστεύει πως τα ευρήματα της έρευνάς του είναι η βάση για κάτι ακόμα μεγαλύτερο, κάτι που μπορεί να ρίξει φως σε πολλά ερωτηματικά που αφορούν στη φύση του συστήματος της ακοής μας. “Πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι η γλώσσα είναι αυτό που μας κάνει ανθρώπους, αλλά ο εγκέφαλος είναι φτιαγμένος ώστε να μπορεί να επεξεργαστεί ακουστικά συστήματα πολύ πιο πολύπλοκα από τον προφορικό λόγο,” λέει.

 pathfinder.gr

ntokoumentagr.blogspot.gr